Poznajemy uroki Świętokrzyskiego Parku Narodowego – Na Chełmową Górę

Opis

Utworzony już w 1920r. rezerwat na Chełmowej Górze stał się zalążkiem Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Proponowana trasa pozwala zapoznać się nie tylko z przyrodą regionu świętokrzyskiego, ale także ze skarbami kultury materialnej.

Przebieg: Nowa Słupia – Chełmowa Góra – Pokrzywianka Górna – Grzegorzewice – Wałsnów – Stara Słupia – Nowa Słupia
Oznakowanie: odcinek Nowa Słupia – Grzegorzewice – Wałsnów szlak czarny; odcinek Wałsnów – Nowa Słupia szlak niebieski.
Czas przejścia: około 3,50 h (czas przejścia nie uwzględnia zwiedzania obiektów).
Suma podejść: ok. 230 m
Długość trasy: 13 km

Warto zobaczyć:
Nowa Słupia – miejscowość u podnóża Łysej Góry jest bramą doŚwiętokrzyskiego Parku Narodowego. Historia osadnictwa na tych terenach sięga II w. p.n.e. i związane jest nieodłącznie z rozwijającym się starożytnym hutnictwem żelaza. Z dawną techniką pozyskiwania tego materiału można zapoznać się zwiedzając ekspozycję Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana. Pawilon powstał na miejscu stanowiska archeologicznego, gdzie zabezpieczono 42 klocki żużla – odpadu przy produkcji żelaza w piecach dymarskich. Prezentacja wytopu jest główną atrakcją Dymarek Świętokrzyskich, corocznej, imprezy plenerowej o wieloletniej tradycji. Przy wejściu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego stoi tajemnicza postać zwana Emerykiem. Pielgrzym, który według legendy za swoją pychę został przemieniony w kamień, przesuwa się o jedno ziarenko piasku rocznie.

Chełmowa Góra (351 m n.p.m.) – najwyższe wzniesienie Pasma Pokrzywiańskiego, całkowicie porośnięte przez las mieszany. Najcenniejszym składnikiem drzewostanu jest modrzew polski, który osiąga wysokość 35 m i średnicę ponad 1,5 m. Lasy Chełmowej Góry zostały objęte ochroną w 1920 r., kiedy to utworzono tu pierwszy w Górach Świętokrzyskichrezerwat. Obecnie te tereny o powierzchni 183 ha stanowią enklawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne, powyginanie pnie drzew oraz dużą ilość mrowisk po południowej stronie góry. W lesie spotkać możemy 83 gatunki ptaków (spośród 150 występujących na kielecczyźnie). Na szczycie Chełmowej Góry stoi pomnik upamiętniający prof. Mariana Raciborskiego.

Grzegorzewice – we wsi znajduje się kościół, który składa się z dwóch części: starszej – romańskiej, kamiennej rotundy oraz dobudowanej w 1624 r. nawy. Najstarsza część posiada cechy stylowe typowych kościołów obronnych budowanych w XI i XII w. Ściany zostały wzniesione z nieociosanego kamienia bardzo prymitywną techniką i pierwotnie nie były tynkowane. Mury ponad metrowej grubości, z małymi wysoko umieszczonymi oknami, wskazują wyraźne, typowe dla architektury tamtych lat, cechy obronne. Do środka świątyni prowadzą renesansowe kamienne portale. Do dnia dzisiejszego z pierwotnego wyposażenia świątyni zachowała się wykuta w piaskowcu chrzcielnica o cechach romańskich. Z autentycznych otworów po przebudowie 1627r. zachowało się dziś w południowej części rotundy tylko jedno niewielkie okrągłe romańskie o dużych wartościach artystycznych, z ciekawym czworolistnym prześwitem wewnątrz.