Ruda Zajączkowska, Wierna Rzeka
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Powiat:
- kielecki
- Gmina:
- Łopuszno
- Adres:
- Ruda Zajączkowska, Wierna Rzeka , 1
- Szerokość geograficzna:
- 50.8730556
- Długość geograficzna:
- 20.3052778
- Region turystyczny:
- Kielce i okolice
- Telefon:
- +48 41 348 00 60
Opis
Miejscowości te powstały z rozwoju i podziału pierwotnie istniejącej Rudy Zajączkowskiej. Ruda – wieś królewska, a później rządowa, powstała w XIV w. na gruntach Zajączkowa nosiła nazwy: Mineria Zajączkowska, Rudniki, Ruda Rządowa, Ruda Narodowa i wreszcie – Ruda Zajączkowska. Kopano w niej rudę na potrzeby kuźnicy funkcjonującej od połowy XV w. przez sto lat. Później założono folwark dzierżawiony w latach 1854–85 przez Saskich – Jana i Józefatę z Żeromskich (ciotkę Stefana Żeromskiego), następnie ich syna Teofila z żona Bolesławą.
Miejscowość związana jest z biografią Stefana Żeromskiego
W dworze w Rudzie Zajączkowskiej ukrywał się Wincenty Żeromski po zwolnieniu z aresztowania w 1864, często przebywał tu też młody Stefan. Opowieści Józefaty i przeżycia ojca pisarza wpłynęły na kanwę powieści Wierna Rzeka. Tak o tym pisał autor w korespondencji z kuzynem Stanisławem Piołun-Noyszewskim: „Powieść na tle Rudy osnuta, a z opowiadań ciotki Józefaty Saskiej... poczerpnięta”. Sam dwór w powieści występuje jako Niezdoły, Salomea Brynicka jest wzorowana na Anieli Lubowieckiej (jej literackie nazwisko pochodzi od pobliskiej Brynicy – majątku dziadków Stefana), pierwowzorem Józefa Odrowąża jest Jan książę Połubiński, syn księcia Michała, prezesa Izby Obrachunkowej w Warszawie. Dwór Saskich stał nad rzeką Łośną (Łososiną, w górnym biegu Łosośną).
Warto wiedzieć
Jak literatura rzeczywistość kształtowała
Sugestywna nazwa powieści i samej rzeki spowodowała przejście nazwy literackiej do toponimii terenu, a nawet dalszy rozwój opartego na niej nazewnictwa. Najpierw powstała stacja kolejowa Wierna Rzeka (przystanek) 1 km od Rudy Zajączkowskiej i 2 km od Gnieździsk. Rozwój wsi Ruda Zajączkowska spowodował, że podczas reformy administracyjnej w 1975 r. wieś została podzielona pomiędzy dwie gminy: Łopuszno i Piekoszów. Kilka lat temu piekoszowską część wsi przemianowano na Wierną Rzekę.
Tomasz Rogaliński
Informacje praktyczne:
Regionalne Centrum Informacji Turystycznej
ul. Sienkiewicza 29
25-007 Kielce
tel.: +48 41 348 00 60
e-mail: informacja@swietokrzyskie.travel
www.swietokrzyskie.travel