fot.Grzegorz Szczęsny

W Kielcach, stolicy województwa, warto zobaczyć barokową bazylikę katedralną, której początek sięga 1171 roku. Po wielokrotnych rozbudowach uzyskała obecny kształt – trójnawowej budowli na planie prostokąta z półkolistą absydą. Ołtarz główny, wraz z obrazem Szymona Czechowicza, pochodzi z XVIII wieku. Do cennych elementów wystroju należy tryptyk łagiewnicki z ok. 1500 r. w nawie północnej, przestawiający koronację Matki Boskiej, św. Wojciecha i św. Stanisława. Z kolei w ołtarzu zamykającym południową nawę znajduje się obraz Matki Boskiej Różańcowej Łaskawej Kieleckiej z ok. 1600 r., słynny cudami, koronowany 3 VI 1991 r. przez papieża Jana Pawła II. Nad zakrystią znajduje się skarbiec katedralny z cennymi naczyniami i szatami liturgicznymi, m.in. z gotyckim kielichem z 1362 r. Natomiast w podziemiach katedry mieści się krypta z grobami kieleckich biskupów. W północnej ścianie kościoła, naprzeciwko dzwonnicy, znajduje się marmurowa tablica z 1782 r., na której odnaleźć można jednostki ciężaru, powierzchni i długości, małe i duże litery alfabetu i zasady katechizmu.

Jedno z najbardziej uczęszczanych miejsc w Kielcach to Karczówka, na której szczycie mieści się pobernardyński klasztor prowadzony przez braci pallotynów.  Kościół św. Karola Boromeusza to budowla barokowa z figurą św. Barbary wyrzeźbioną w galenie. Fundatorem siedemnastowiecznego zespołu klasztornego był biskup krakowski Marcin Szyszkowski. Wśród innych ciekawych kieleckich obiektów sakralnych, na uwagę zasługują m.in. kościół garnizonowy, kościół Świętego Krzyża w stylu neogotyckim i klasycystyczna świątynia pod wezwaniem św. Wojciecha, zbudowana na miejscu pierwszego w Kielcach kościoła modrzewiowego.

Prawdziwą perłą dla spragnionych ciszy pielgrzymów jest Św. Krzyż, który słynie z klasztoru pobenedyktyńskiego

 

oraz przechowywanych w nim relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Klasztor, będący obecnie pod opieką Misjonarzy Oblatów, szczyci się bogatą, 1000-letnią historią. Przybywający tu turyści i pielgrzymi mogą zwiedzić klasycystyczny kościół z XVIII w. oraz kaplicę Oleśnickich, w której znajdują się relikwiarz z cząstkami drzewa Krzyża Świętego i krypta grobowa. Kościół pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, który dziś odwiedzamy, to trzecia świątynia wzniesiona w tym miejscu pod koniec XVIII wieku. Została wybudowana z cegły, orientowana, jednonawowa, na planie prostokąta, w stylu barokowo-klasycystycznym,. We wnętrzu kościoła znajdują się obrazy Franciszka Smuglewicza, a głównym elementem jest wielkie malowidło o rozmiarach 3 x 5 m, które przedstawia Trójcę Przenajświętszą. Podziemia Bazyliki kryją pozostałości dwóch kościółków romańskich.
Będąc w klasztorze warto wstąpić do Muzeum Misyjnego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, by obejrzeć eksponaty z krajów misyjnych oraz zobaczyć Wystawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Po trudach zwiedzania istnieje możliwość skorzystania z kuchni klasztornej, a w starej aptece (dziś - cichej kawiarence) prócz kawy i herbaty można nabyć tradycyjne leki ziołowe.

fot.Krzysztof Pęczalski

Następnym etapem naszej drogi może być bazylika katedralna w Wiślicy, która zawiera unikatową Płytę Orantów, będącą jednym z najważniejszych i najpiękniejszych przykładów sztuki romańskiej. Stanowi ona unikat na skalę światową i została zakwalifikowana jako zabytek klasy zerowej. Okazała dwunawowa świątynia pw. Najświętszej Marii Panny należy do serii kościołów wznoszonych przez króla Kazimierza Wielkiego w pokucie za zabicie księdza Baryczki. W skromnym ołtarzu głównym dominuje pochodząca z ok. 1300 r. romańska rzeźba Madonny, zwana Łokietkową. Zgodnie z tradycją miała ona pomóc władcy w zjednoczeniu kraju. W prezbiterium zwracają uwagę gotyckie sakramentarium i wnęka na oleje oraz unikatowe fragmenty rzadkich w naszym kraju fresków rusko-bizantyjskich, wykonanych w latach 1397–1400 z fundacji Władysława Jagiełły. Nad wejściem bocznym, od strony południowej, w 1464 r., z inicjatywy Jana Długosza umieszczono piękną tablicę upamiętniającą fundację świątyni. Oprócz bazyliki i podziemi warto udać się do pawilonu archeologicznego ze słynną misą wiślicką i reliktami małego romańskiego kościółka pw. św. Mikołaja.

W Kałkowie, niedaleko Starachowic, można zobaczyć sanktuarium maryjne Bolesnej Królowej Polski. W zespole obiektów znajdują się: dwupoziomowy kościół ze słynącym łaskami obrazem Matki Bożej, kamienne stacje Drogi Krzyżowej z wysoką na 33 m Golgotą przedstawiającą męczeńską śmierć Pana Jezusa i martyrologię Narodu Polskiego. Znajduje się tutaj także eksponowany w specjalnej amfiteatralnej sali obraz"Polonia", stworzony w latach 1926 - 1938 przez Antoniego Tańskiego, przedstawiający 400 czołowych osobistości z historii Polski.

Polacy, którym został utrudniony kontakt z Wilnem, a którzy z przyczyn historycznych opuścili swoje ukochane ziemie, zwrócili się w latach 80tych XX wieku z prośbą do księdza biskupa Edwarda Materskiego, aby umożliwił modlitwę przed Panią Ostrobramską, której wileński wizerunek pamiętali z dziecięcych lat. Ponieważ w tym czasie planowana była budowa nowego kościoła w Skarżysku-Kamiennej, Ordynariusz Diecezji Radomskiej spełnił prośbę stęsknionych za Matką Miłosierdzia Polaków i podjął decyzję o utworzeniu w tym miejscu Sanktuarium Ostrobramskiego. Jest ono wierną kopią wileńskiego odpowiednika. Obraz Matki Boskiej Wykonany został przez Wilniankę Izabelę Borowską, a ufundowany został przez biskupa Materskiego, który włożył dużo serca w powstanie i rozwój tego miejsca.

fot. Anna Drzewiecka

W 1624 r. dla kamedułów kongregacji Monte Corona w pobliżu miejscowości Rytwiany, w powiecie staszowskim, wybudowano Eremus Silvae Aurele - Pustelnię Złotego Lasu. Powstał wówczas kościół pw. Zwiastowania NMP, zabudowania klasztorne i gospodarcze oraz Eremitorium, czyli zespół domków pustelniczych. Do dziś przybywający turyści podziwiać mogą kościół z barokowym wyposażeniem, z jedynym w Polsce przykładem włoskiej barokowej sztuki zdobniczej, wykonanej przez Venante da Subiaco, część parterowych zabudowań klasztornych z tzw. Eremem Tęczyńskiego (jedynym zachowanym domkiem pustelniczym, Jana Magnusa Tęczyńskiego, fundatora zespołu sakralnego) oraz część budynków gospodarczych, w których mieściły się kuchnia klasztorna, foresteria (dom pielgrzyma) i apteka. W nawiązaniu do kamedulskiej reguły (milczenie, kontemplacja, samotność) tworzona jest terapia SpeS (salus per silentium - zdrowie przez ciszę) obejmująca troską całego człowieka poprzez połączenie odnowy fizycznej i duchowej. Jest ona ofertą dla tych, którzy potrzebują skupienia i wyciszenia.

fot. Anna Drzewiecka 

Prawdziwą perłą Świętokrzyskiego jest Sandomierz. W architekturze sakralnej tego miasta dominuje bogato wyposażona kolegiata, która w 1960 r. została podniesiona do godności bazyliki mniejszej. Jest budowlą trójnawową, halową, wzniesioną w II poł. XIV w., na miejscu wcześniejszego kościoła, wzmiankowanego już w 1148 r. Oprócz kolegiaty ciekawym architektonicznie kościołem jest trójnawowa bazylika św. Jakuba, wzniesiona w latach 1226–50 na potrzeby zakonu dominikanów. Fundatorem był bp krakowski Iwo Odrowąż. Na dzwonnicy kościoła zachowały się najstarsze w Polsce dzwony kościelne z 1314 i 1389 r. Od południa do jego prezbiterium przylega skrzydło dawnego klasztoru. Osobliwością świątyni, jest XIII-wieczna gablota z kośćmi zakonników-męczenników, wydobytymi z grobów wirydarza, a noszącymi ślady strzał tatarskich.

Województwo Świętokrzyskie posiada wielką ilość zabytków sakralnych, których zwiedzanie przyczynia się do osiągnięcia wewnętrznego spokoju. Zapraszamy w Świętokrzyskie, które oferuje możliwość zaczerpnięcia siły duchowej w miejscach, które od wieków były otaczane szczególną czcią.