Pobyt w takim gospodarstwie to także możliwość poznania smaków kuchni regionalnej. W tym aspekcie kuchnia świętokrzyska nie tylko nie odstaje od innych kuchni regionalnych, ale ma do zaoferowania całą gamę swoich tradycyjnych potraw, czy wypieków. Jednym słowem – Świętokrzyskie to raj dla smakoszy. Kasiołki, Byki, Pasternocek, Spyrok, czy Pokrzywianka nie mają nic wspólnego z masową produkcją żywności, czy typowym, znanym smakiem (doprawianym konserwantami i barwnikami). Każda z regionalnych potraw ma swoją historię i tradycję przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Potrawy przygotowywane ze składników wyprodukowanych we własnym gospodarstwie, czy zebranych w lesie, oferują smakoszom gamę niezapomnianych doznań smakowych.

Dania, przekąski i wypieki przygotowywane wedle niemal tajemnych nieraz receptur, z naturalnych składników, sprawiają, że chętnie i bez żalu zapominamy o hot-dogach czy czipsach. Świętokrzyska kuchnia zdobyła uznanie wśród konsumentów i smakoszy ze względu na to, że ewoluowała i ewoluuje dopasowując się do ciągle stawianych wymagań dotyczących jakości, receptury oraz smaku określonej potrawy.

 

 

Kuchnia świętokrzyska to tradycja kuchni chłopskiej, żydowskiej i szlacheckiej. To kuchnia, w której dużą rolę odgrywają kapusta, ziemniaki, kasza, mleko, potrawy i przetwory, których próżno szukać w książkach kucharskich. Bo tradycja kulinarna tego regionu to nie tylko potrawy czy wypieki per se, to także sposób „selekcji, przygotowania i spożywania” dostępnego pożywienia, zgodnie ze społecznymi i kulturowymi ograniczeniami. Mając to na uwadze, gospodynie uchylają nierzadko przed przyjezdnymi rąbka tajemnicy, pokazując sposoby przygotowania, podawania i spożywania posiłków. Jeśli zastanawia Cię, z czego robi się pokrzywiankę, kugiel z czermna, parzybrode świętokrzyską czy zmiocarz, musisz koniecznie odwiedzić ten rejon, bo tych potraw nie znajdziesz nigdzie indziej. Tu także goście mają możliwość zasmakowania pasternocka, kaszy ze śliwkami czy maści brzucha, a także lokalnych trunków, takich jak sośniak, bzówki czy jałowcówka. Nikogo, kto choć raz zasmakował z świętokrzyskich smakołykach, nie trzeba przekonywać o wyjątkowości tej kuchni.

Największa liczba gospodarstw agroturystycznych z tradycyjną kuchnią świętokrzyską, istnieje w Śladkowie Małym, 12 km od Buska-Zdroju, przy trasie Kielce-Tarnów. Zrzeszone są w Związku Gospodarstw i oferują szeroką gamę usług na bardzo wysokim poziomie, dzięki czemu Śladów Mały uważany jest za wzorcową miejscowość agroturystyczną.

Innym miejscem usłanym takimi gospodarstwami jest Ponidzie, które wykorzystuje także walor przepływającej rzeki Nida. Tutaj dodatkową atrakcją dla turysty jest możliwość łowienia ryb w rzece, a w okolicznych jeziorach – także zimą z przerębla. W chłodnych miesiącach właściciele oferują swoim gościom także takie atrakcje jak kuligi, ogniska, czy spacery po lesie, pamiętając, że zima to nie tylko czas jazdy na nartach po stokach, czy trasach nart biegowych. 
 

fot.Grzegorz Szczęsny

Zmartwieniem nie jest też brak śniegu. Posiadając własny samochód można wybrać się na wycieczkę Świętokrzyskim Szlakiem Architektury Drewnianej. Jest to idealne sposób spędzenia czasu nie tylko dla tych spragnionych wrażeń wizualno-estetycznych, lecz także dla każdego, kto podziwia i ceni zamysł architektoniczny, kunszt wykonania, czy wreszcie piękno tworzenia budowli z drewna. Można wybrać się w jedną z czterech dłuższych tras oraz jedną krótszą, tzw. małą pętlę kielecką. Każda z tych tras prezentuje niezliczoną liczbę obiektów zarówno sztuki sakralnej, jak i świeckiej. Ten europejski projekt ma na celu ocalenie przed zapomnieniem zabytków architektury dawnej wsi, i sztuki ludowej, tj. przydrożne kapliczki, chałupy i dworki, drewniane zabudowania gospodarskie, karczmy, czy leśniczówki. Wszystkie one zostały wpisane do międzynarodowego spisu zabytków UNESCO. Godną polecenia jest trasa zaczynająca się w Chotelku Czerwonym, przez Probołowice, Gorzków, Świniary, Strzegom do Beszowej. Inne trasy wiodą przez Lipę, Parszów, Radkowice, Kakonin i kielecki Dworek Laszczyków.

Smaki Świętokrzyskie to nie tylko, jak mogłoby się kojarzyć, kuchnia i jej specjały. To także te małe smaczki, szczególiki, które sprawiają, że dane miejsce wyróżnia się spośród innych w różnych dziedzinach. To język, tradycja, forma spędzania wolnego czasu, integracja, która wyróżnia ten region. To tu możesz ciekawie spędzić czas zarówno latem jak i zimą rozkoszując się smakami kuchni regionalnej.